در آمریکای جنوبی به دلیل جادویی به نام مستطیل سبز و نام آورانی مثل دیگه مارادونا و مسی آرژانتینی و پله برزیلی، نام دو کشور بیشتر در فکرا عمومی جهان قرار داره و سرزمینای دیگه، در کانون توجه رسانه ها و گردشگران هیجانی قرار نمی گیره.
برگزاری رقابتای جام جهانی در برزیل و کارناوالای رنگارنگ و جذابش در طول سال دلیل شده تا ریو دوژانیروی برزیل، پایتخت گردشگری و تفریح قاره آمریکای جنوبی باشه و هرساله میلیونا مخاطب رو از راه هوا و دریا به سرزمین ساحلی و دیدنی ریو در جنوب کشور فوتبال دوست برزیل بکشونه.
داستان پرو: روایتی از سرخ پوستان قاره آمریکا
پرو، یکی از مقصدهای دیدنی آمریکای جنوبی به مرکزیت لیماه که از شمال با اکوادور، از شرق با برزیل و از جنوب شرقی با بولیوی همسایه شده و غرب اون، اقیانوس آروم قرار داره.
در گذشته، پرو رو پایتخت امپراطوری اینکا می دونستن و سرزمین تعداد خیلی از بومیان قاره آمریکا به حساب می رفت. پرو دارای پشتوانه غنی و تاریخی بسیاره که در این گفتار به بخشایی از اون می پردازیم.
کشوری که یه میلیون و دویست هزار کیلومتر مساحت داره و و نزدیک به سی میلیون نفر در اون زندگی می کنن. مردمون این دیار همه به زبون اسپانیولی صحبت می کنن و یکی از مقصدهای صحبت به زبون اسپانیولی، همین کشوره.
یکی از دیدنی ترین پایتختای آمریکای جنوبی رو باید پایتخت پرو دونست که در خط ساحلی قرار داره و مثل نیس فرانسه، یکی از مقصدهای گردشگری معروف این قاره هستش.
این شهر رو شهر شاهان می گن و به وسیله یه فاتح اسپانیایی به نام فرانچسکو پیزارو در سال ۱۵۳۵ میلادی بنا نهاده شد.
تاجگذاری سه پادشاه در این شهر باعث دلیل این نام مستعاره میدون شهرداری پلاسا که با نام «پلاسا دِ آرماس» مشهوره، مکان اولیه تاسیس این شهره.
از جمله شهرای معروف این دیار میشه به لیما (پایتخت، مرکز اصلی اقتصادی و فرهنگی)، آرکوئیپا تروجیلو چیکلایو کالائو (بزرگترین بندر پرو)، کوسکو (مرکز جدید امپراطوری باستانی اینکا) پیورا تاکنا، ایکا پونو، چیموبوته، وآنکایو ،وآنچو، کاجامارکا، پوکالپا، ایکوئیتوس، یوریماگواس و تاراپوتو مویوبامبا اشاره کرد.
ناحیه شرقی کشور پرو بیشترً شامل جنگلای مرطوب گرمسیری از جنگل بارانی آمازون، که بزرگترین در نوع خوده، تشکیل میشه. در جنوب شرق در امتداد مرز اون با بولیوی، دریاچه تیتیکاکا؛ مرتفع ترین دریاچه قابل کشتیرانی جهان قرار داره.
جلگه آلتیپلانو یه خور خشک شده‌است که در دامنه‌های کوههای آند در جنوب شرقی پرو واقعه. در امتداد مرز اون با شیلی، کویر آتاکاما، خشکترین مکان روی سیاره زمینه. دریای پرو، وطن مقدار فراوون و متنوعی از زندگی آبزیان (ماهی) است.
صحرای سچورا در ساحل شمال غربی پرو در امتداد نوار ساحلی اقیانوس آروم واقع شده‌است. رودخانه‌های اصلی پرو شامل اوکایالی، رود مارانیون، رود آمازون، (که از جریان مشترک رودهای مارانیون و اوکایالی به وجود اومده)، پوتومایو، پاستازا، رود ناپو، جوروا، و پوروسه.
پرو یکی از سه کشور آمریکای لاتین دارندهٔ بزرگترین جمعیت سرخ‌پوسته؛
حدود ٪۴۵ از کل مردم پرو رو سرخ‌پوستان تشکیل میدن. بیشتر اونا در کوههای آند جنوبی وجود دارن، اما بخش کلی‌ای از اونا هم در ساحل جنوبی و مرکزی هستن که به دلیل مهاجرتای گسترده داخلی واسه کار از نواحی دور آند به شهرهای ساحلی مخصوصا لیما، طی چهار دهه گذشته به اونجا اومده‌ان.
در حالی که کوههای آند «قلب» مردم بومی پروه، منطقه آمازونیای این کشور تقریباً ٪۶۰ کل محدوده ملی پرو و بندرگاه‌ها و گروه کلی‌ای از دسته‌های بومی رو که فقط از راه دعوا باقی موندن با هم رقابت می‌کنن، تشکیل می‌دهد. اما، این سرزمینای پست گرمسیری بطور پراکنده و نایکنواختی با جمعیت اشغال شده‌است.
دو گروه اصلی بومی و نژادی عبارتند از کوئچواس (واسه زیرگروه‌های جورواجور فرهنگی)، به همراه آیمارایی‌ها، که بیشتر در محدوده جنوبی کوههای آند یافت می‌شن.
نسبت خیلی از جمعیت بومی که در سرزمینای مرتفع آند زندگی می‌کنن هنوز به زبون کوئچوا یا زبون آیمارائی صحبت می‌کنن، و دارای سنتای فرهنگی پرشوری هستن، که بعضی از اونا بخشی از قلمرو اینکا بوده، به شکلی قابل بحث پیشرفته‌ترین تمدن کشاورزی دنیا. در واقع، ده‌ها فرهنگ بومی هم در سراسر کشور بالاتر از کوههای آند و لایق آمازون پراکنده شده‌ان.
پرو: سرزمین کاکائو
پرو، جنگلای کاکائو بسیار داره که مثل لیون فرانسه که پایتخت مزه اروپا حساب می شه، پرو رو میشه پایتخت کاکائو جهان دونست. چون که حدود بیست طعم جور واجور کاکائو در مزارع این کشور هست.
یکی از کم پیدا ترین قهوه های جهان رو میشه در رشته کوه های آند در جنوب پرو یافت که طعم خاصی داره و در پرو با قیمت زیادی به فروش می رسه.
جالبه که بدونین در این کشور، سازمانای محلی کشاورزی، با قیمتای مساوی ای قهوه و کاکائو رو از کشاورزان خریداری می کنن تا در راه فرآوری بعد بذارن.
از قرن هجدهم میلادی به این سو، تجارت قهوه وارد کار و کاسبی پروییا شد و یکی از اصلی ترین ساختارهای صادرات این کشور آمریکای جنوبی رو به خود اختصاص داد.
پرو، سومین کشور تولید کاکائو در آمریکای لاتین بوده و تعداد خیلی از کشاورزان این کشور، روزانه واسه چیدن دانه های قهوه که تجارت مساوی ای واسه اونا حساب می شه، به مزارعی در دامنه کوه های آند می رن. با این حال، تظاهرات بسیاری در سالای گذشته به وسیله کشاورزان در اعتراض به نبود پشتیبانی کافی از کشاورزان تولید کننده قهوه انجام شده.
بیشتر مزارع قهوه در ارتفاع هزار تا دو هزار پایی قرار داره و بخاطر این، کار و کاسبی قهوه در این کشور، کار و کاسبی ای سختی آوره. چون که باید به ارتفاع رفت و کار در ارتفاع هم، مشکلات و فواید خاص خود رو داره.
انتخاب دانه های قهوه، چیدن اونا و بسته بندی و ارسال به پایین ارتفاع کوه ها، از جمله فعالیت هاییه که کشاورزان طبق راهنمایی سازمانای محلی انجام میدن.
این سازمانای کشاورزی، چیزایی هم درباره کشت و پرورش قهوه در مزرعه و هم اینکه چگونگی بارور کردن خاک به کشاورزان آماتور یاد میده.
کشاورزی ارگانیک و تجارت مساوی پایه کار این تعاونیا هستش.
هدف تجارت مساوی تضمین حقوق کشاورزانه و اینکه اونا درآمد بیشتری داشته باشن، به شرط اینکه محصول ارگانیک تولید و در روند تولید قهوه روشای موافق با محیط زیست، مثل چیدن انتخابی گیلاسای رسیده قهوه رو رعایت کنن.
بهبود کیفیت قهوه هم باعث شده که درهای بازارهای بیشتری به روی اجناس تعاونی گشوده شه.
بنجامین واسه انتخاب قهوه های تخصصی واسه یه شرکت خصوصی صادرات و واردات به تعاونی «اوادیکینا» رفته.
یپیکا یکی از قدیمی ترین شکلای جور واجور قهوه س که در پرو پیدا میشه. این نوع قهوه در همه جا پیدا نمی شه چون نسبت به آفتایی که بر قهوه تاثیر میذاره، مقاوم نیس.
از مزارع قهوه در کنار رودخانه اوروبامبا به کوههای آند میشه اشاره کرد که در نزدیکی شهر کوییابامبا قرار داره.
کاکائو چونچو، از جمله کاکائوای خاص و محلیه که برداشت اونم مشکله و مخاطبان بسیار داره.
مزارع کشاورزانی که این جور کاکائو رو تولید می کنن، بطور متوسط از پنج هزار تا ۵۰ هزار هکتار. هرهکتار حدود هزار کیلوگرم محصول تولید می کنه.
پرو هشتمین تولید کننده کاکائو درجهان و سومین کشور تولید کننده اون در قاره آمریکا هستش.
پرو فقط در سال ۲۰۱۱ میلادی، بیشتر از ۱.۴ میلیارد دلار از صادرات قهوه درآمد بدست آورد که در سالای گذشته روند صعودی پیدا کرده. حالا شرکت UTZ طی پروژه ای، با استفاده پسماندهای آسیاب قهوه، علاوه بر تولید انرژی، تغییرات جوی رو کنترل و از منابع آبی حفاظت می کنه.
سفر به لیما
همونطور که گفتیم، لیما، پایتخت دیدنی کشور کاکائو آمریکای لاتینه. این شهر، مقصد گردشگری هیجانی در جنوب قاره آمریکا بوده و هرساله میزبان صدها هزار گردشگری از سراسر جهان می شه.
میدون اصلی شهر «پلاسا دِ آرماس» (Plaza de Armas) اسمشه. در هر گوشه این میدون یه بنای تاریخی هست.
تو یه طرف این میدون تاریخی لیما، کاخ دولت قرار داره.
لویس رپرتو، مدیر انجمن بین المللی موزه های آمریکای لاتین درباره این بنا گفته بود که کاخ دولت، مهمترین ساختمون دولتی در پروه.
آخرین فرماندار قبل از حمله اسپانیاییا به پرو هم اینجا زندگی می کرد.
به اون خونه دولت می گفتن چون تاسیسات مربوط به انتقال آب اینجا بود و در پرو در دست داشتن آب، به معنی در دست داشتن قدرته.»
کلیسای جامع، کاخ دولت و قصر آرچ بیشاب از مکانای تاریخی این شهر هستش .
لیما تنها پایتخت در آمریکای جنوبیه که در حاشیه اقیانوس آروم قرار داره «پلاسا دِ آرماس» به معنی میدون اسلحه هاست. اسم این میدون به اسپانیایی به معنی میدون ارتشه. علتش اینه که طی قرون ۱۷ و ۱۸ دزدان دریایی معمولا به لیما حمله می کردن.
اسلحه ها در کاخ دولت نگهداری می شد.
هر زمان که زنگ خطرِ حمله دزدان دریایی به صدا در می اومد، مردم به محل نگهداری اسلحه ها در کاخ می رفتن و از شهر دفاع می کردن.»
خیابون موسوم به«خیرون دِ لایونیون» (Jirón de la Unión) در شرق میدون «پلاسا در آرماس» یکی دیگه از اماکن تاریخی لیماست. این گذرگاه طی سالای متمادی محل ملاقات ثروتمندان شهر بود.
این مرکز تاریخی، امروز شکل جدیدی داره، چون تبدیل به یه مرکز خرید شده.
اما چند سال پیش، اینجا محل فعالیتای اجتماعی بود. مثلا در ده های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی در زمونه ای که دوره درخشانی واسه ادبیات لیما بود، گفته می شد که لیما یعنی “خیرون دِلایونیون“، و “خیرون دِلایونیون” یعنی پرو.» .
موزه هنرهای قشنگتر موسوم به «مالی» یکی دیگه از جاذبه های فرهنگی لیماست. اولین نمایشگاه بین المللی هنری در سال ۱۸۷۲ میلادی در این موزه برگزار شد.
بزرگترین مجموعه هنری در پرو از دوران پیشاکلمبی، دوران قبل از کشف قاره آمریکا به وسیله کریستف کلمب تا به امروز هم در این موزه نگهداری می شه.
از سرامیکای مربوط به دوران پیشاکلمبی گرفته تا نقاشیایی از زندگی دهاتی و نقره کاریای مربوط به دوران استعمار، آبرنگ، طراحی پارچه در قرن بیستم رو در این مجموعه نگهداری می شه.
بارانکو (Barranco)، محله هنری در لیماست. در این منطقه نگارخانه، کافه و رستورانای کوچیک زیادی هست.
در «بارانکو» ۲۴ نگارخانه و سه موزه بزرگ، و کارگاه های هنری زیادی هست.
یکی دیگه از مکانای جذاب در منطقه «بارانکو» قصر موسوم به هتل «بی» (Hotel B) است. بنا امروز هم هتل و هم نگارخانه س. این هتل ۱۰۲ سال پیش در سال ۱۹۱۴ میلادی ساخته شد.
حدود ۲۰ سال متروک بود تا اینکه بازسازی شد.
تعمیر اون سه سال زمان برد.»
گردشگاه موسوم به «مالکون(Malecón) در منطقه «میرافلورس» (Miraflores) مشرف به اقیانوس آروم یکی از بهترین جاها واسه لذت بردن از منظره زیبای غروب خورشید در سواحل اقیانوس آرومه. هوآکا پوکالانا (Huaca Pucllana)، یکی از شاهکارهای معماری و نشونه ای منحصر به فرد از تمدن قبل از دوران اینکاها در پرو، یکی از مکانایی جذاب و دیدنی لیما حساب می شه.
آشپزی در کشور قهوه
ذائقه مردمی که در کنار اقیانوس زندگی می کنن، شک نداشته باشین با آبزیان و جانوران دریایی رابطه قدیمی ای داره.
باید اقرار داشت که طبق بررسیای رسانه ای، مردم کشور قهوه آمریکای جنوبی، جور واجور ترین ذائقه رو در میان ملتای جهان دارن. آشپزی رنکارنگ، هیجانی و جذاب پروییا، می تونه سبک غذایی خاطره انگیزی رو واسه سخت پسندها به ارمغان آورد.
البته در رستورانای بین المللی، معمولا رد پایی از غذاهای آمریکای جنوبی به خصوص غذاهای رنگارنگ پرو دیده نمی شه.
غذاهای این کشور، از طعم و رایحه گیاهان و میوه ها که در کوه ها و جنگلای این کشور پیدا میشه، طبخ می شه.
آشپزی رو تصور کنین که طعم غذاهای قبل از دوره اینکاها (امپراتوری اینکا ۱۴۳۸ – ۱۵۳۳، یه امپراتوری از مردم بومی وسرخ پوست در آمریکای جنوبی بود) و دوران اینکاها، اسپانیایی و آفریقایی، آسیایی و فرانسوی و ایتالیایی رو که به وسیله مهاجران آورده شده، گرد هم آورد.
آشپزی پرو در قرن بیست و یکم، رونق زیادی داشته و لیما مثل لیون فرانسه، یکی از بهترین مقصدهای گردشگری غذایی دنیاس. چون که رستورانای جور واجور و غذاهای جورواجور با طعمای خاص داره که نمونه اش رو در هر نقطه ای از دنیا نمیشه دید.
گفته شده که در سال ۲۰۱۶ میلادی، بیشتر از ۶ میلیارد دلار درآمد شهر لیما، پایتخت پرو، از راه رستوران و صنعت غذا بدست اومده. نزدیک به چهل درصد از مردم پرو صنعت غذا و رستوران داری کشورشون رو از مهمترین افتخارات خود برمی شمرند.
در لیما همه چیز پیدا می کنین. بهترین رستورانا در رتبه بندی جهانی که باعث جذب دوستداران غذا به این شهر شده.
رستوران مرکزی با سرآشپز مشهورش ویرجیو مارتینز، جزو ۵۰ رستوران برتر دنیا در سال ۲۰۱۳ شناخته شد.نظر تریپ ادوایزریا رو اینجا ببینین.
اون غذاهای محلی نه خیلی شناخته شده رو وارد منوی رستوران کرد.
چشیدن بشقابای غذای مخصوص اون مانند تجربه ای از اکوسیستم پروه. سرآشپز ویرجیو مارتینز ولیز گفته بود که ما طعمی رو ارائه می دیم که به اون «قبل از بالاترین درجه» می گیم.
هر بشقاب غذا شامل موادیه که در مکانای جور واجور عمل میان. می تونیم با عمق دریا شروع کنیم و بعد ناخنکی به کوه آند بزنیم و با آمازون تموم کنیم.»
جالبه که بدونین، منوی این رستوران از ۲۰ متر زیر دریا شروع و با ۴ هزار متر بالای سطح دریا تموم می شه مانند دسری که از خاک رس و به کمک یه جور باکتری که در مرداب رشد می کنه، درست می شه.
در سورکیو یکی از مهم ترین بازارهای لیما خیلی از مواد اولیه سازنده طعمای آشپزی غنی پرویی رو میشه یافت. در این بازار بیشتر از ۳۸۰۰ نوع سیب زمینی و حدود ۳۰۰ نوع فلفل چیلی، میوه های در شکلا، طعما و رنگای جور واجور از سراسر جهان میشه یافت.
تامبو دلا سیرا، یکی از محصولاتیه که زمان اینکاها به جای لیمو ترش در غذای «سه ویچه» [یه غذایی پرویی] از اون استقاده می کردن.»
ماهیگیری از اقیانوس در پرو یکی از پر رونق ترینا در این صنعته. در بازار «شوریلوس» ماهیگیران خرچنگ، صدف و ساردین میفروشن.
پیکانتریا، یکی از بهترین رستورانا در لیما واسه خوردن «سه ویچه» است.
در این رستوران می تونین همه نوع غذا رو بچشید. برنج، اردک و حتی سوپ گوشت بز. اما بهترین غذای اینجا ماهیه. در این رستوران، سه نوع ماهی طبخ می شه : بوری (عنبرماهی ژاپنی)، کاربلیا (ماهی هامور) و کوژینوا (ماهی سیم اقیانوس جنوبی).
ماهی سه ویچه باید خام باشه، به طور کامل خام. و با لیمو خوب مخلوط شه.
ماهی خورشت سودادو باید آبدار باشه و اردک باید اونقدر بپزه که بتونین با قاشق اونو بخورین.» این تجربه از غذاهای پرو، بدون چشیدن نوشیدنی «پیسکو» کامل نمی شه.
نوشیدنی ملی این کشور که جوایز بسیاری در خارج از پرو برده.
سفر به پرو
واسه سفر به پرو از پیشنهادای تریپ ادوایزریا استفاده کنین. درگاه گردشگری پرو هم می تونه انتخاب خوبی باشه. البته لونلی پلنتیا هم مسافران پرو رو معمولا تنها نمی ذارن.
جالبه بدونین، ایران در پرو، سفارتخانه نداره و واسه سفر به این کشور، می تونین از پرواز لوفت هانزا استفاده کنین.
