“ویژگی‌های مشاور کارآمد چیست؟
چهار نکته‌ی کلیدی هست که همواره در تصمیم‌گیری باید مدنظر قرار گیرد. اگر برای تصمیم‌گیری از مشاور کمک می‌گیرید، او نیز ملزم به رعایت این چهار نکته است: «مشاور موظف است باتوجه‌به علائق، توانایی‌ها، مصلحت‌ها و اولویت‌های مختص به شما تصمیم بگیرد، نه خودش.»
در ضمن، مشاور باید به شما کمک کند که خودتان تصمیم‌گیری را بیاموزید. در غیر این صورت، موفقیت شما متعلق به او و مسئولیت شکست‌تان هم به‌عهده‌ی او خواهد بود. مطابق تعریف مشاوره، وظیفه‌ی مشاور، فکرکردن با شماست، نه برای شما.
دیگر ویژگی‌های مهم مشاور کارآمد
غیر از این دو نکته، سایر ویژگی‌ها را به‌قلم «باربارا دی آنجلیس»، به‌نقل از کتاب « از باربارا بپرسید»بخوانید:
اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ی شما و مشاور یا روان‌درمانگرتان به‌قدرکافی گرم و محبت‌آمیز است تا با احساس امنیت تمام بتوانید درمان شوید… .
اطمینان حاصل کنید که مشاور یا روان‌درمانگر شما در گذشته، خود از مشاوره و روان‌درمانی بهره‌مند شده است و التیامی را که شما به‌دنبال آن هستید، خود نیز پیش‌تر در برخی جنبه‌های روحی‌اش به‌دست آورده است… .
اطمینان حاصل کنید مشاور و روان‌درمانگر شما، هم بر کشف منبع و منشأ الگوهای رفتاری و احساسیِ ناخواسته‌ی شما تمرکز کرده است و هم راه‌ها و روش‌هایی عملی و ملموس و قابل‌اجرا به شما ارائه می‌دهد… هر مشاور و روان‌درمانگرِ خوب به شما تکلیف و تمرین‌هایی خواهد داد تا بتوانید در عمل، میزان تحول و پیشرفت درونی خود را در زندگی بسنجنید.
بسیار مهم است که از همان اولین جلسه‌ی حضور در مقابل مشاور و روان‌درمانگر، تغییرات و پیشرفت‌هایی را مشاهده کنید و استفاده‌های عملی چشمگیری ببرید. مضحک و احمقانه است که باور داشته باشیم باید ده‌بیست جلسه صبر کنیم تا به‌تدریج شاهد تغییر و پیشرفت زندگی خود باشیم.”
“چه چیزی مرا به مشاوره روانشناسی ترغیب کرده است؟
پیش از هر چیز باید به این سؤال پاسخ دهید.
پاسخ این پرسش ممکن است مسیر مشاوره را تغییر دهد:
آیا فکر می‌کنم مشاور می‌تواند معجزه کند؟
آیا فکر می‌کنم با مراجعه به مشاور می‌توانم تمام مشکلاتم را ساده و زود حل کنم؟
آیا فکر می‌کنم امروزه مراجعه به مشاور یکی از نشانه‌های فرهیختگی و نزاکت است؟
آیا می‌خواهم صرفا با یکی درددل کنم؟
آیا می‌خواهم با مراجعه به مشاور، دهان اطرافیانم را ببندم تا دیگر به من پیله نکنند؟
آیا واقعا از مسئله‌ای که برایم پیش آمده، آزرده و پریشان شده‌ام؟ اگر بله، آیا واقعا حاضرم برای برای بهبود وضع فعلی خود تلاش کنم؟
آیا حاضرم برای حل مشکلات خود، مسئولیت‌پذیری و آگاهی بیشتری به‌دست بیاورم؟
آیا شجاعتِ تصمیم‌گیری و رویارویی با ترس‌های خودم را دارم یا اینکه بدون میل به دانستن واقعیت، تنها می‌خواهم از مشاور برای پاک‌کردن صورت‌مسئله تأیید بگیرم؟
و….
اگر انگیزه و انتظارات خود را نشناسید، به احتمال بسیار زیاد جلسات مشاوره بی‌نتیجه خواهد بود؛ حتی ممکن است نتیجه معکوس بگیرید.”
“معیارهای انتخاب بهترین روانشناس
برای آنکه بتوانید یک درمانگر خوب و حرفهای را از درمانگر غیرحرفه‌ای تشخیص دهید شناخت ویژگی های زیر کمک بسیاری به شما خواهند کرد. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های درمانگر خوب اشاره کرده‌ایم:
1- شنونده فعال
یک درمانگر حرفهای درمانگری است که می‌تواند صبورانه به حرفهای شما گوش دهد. اما فقط گوش کردن احساسات مراجع را بهبود نمی‌بخشد؛ بلکه درمانگر متخصص باید شنونده‌ای فعال باشد. یعنی توسط زبان بدن، ارتباط چشمی مناسب و واکنش‌های به موقع؛ به شما درک و توجه‌اش را نشان دهد. شنونده فعال بودن در درمان به خصوص در جلسات ابتدایی بسیار اهمیت دارد؛ چرا که اگر درمانگر درست به حرفهای مراجع گوش ندهد نمی‌تواند به تشخیص درستی در مورد مشکل او برسد و به این ترتیب درمان نیز در مسیر درستی قرار نخواهد گرفت.
2- همدلی و ارتباط مؤثر
برقراری ارتباط درمانی مناسب یکی از اصول اساسی درمانگری است. در حقیقت تا زمانی که ارتباط شکل نگیرد عملاً درمان نیز اتفاق نمی‌افتد. در یک ارتباط مؤثر درمانگر باید بتواند رویکرد همدلانه‌ای با مراجع خود داشته باشد. یعنی مشکلات او را بشناسد و تلاش کند مراجع خود را درک کند. البته توجه داشته باشید که رابطه درمانی یک رابطه حرفهای است و از لحاظ قانونی و اخلاقی درمانگر حق ندارد که ارتباط شخصی و خارج از فضای درمان با شما برقرار کند.
3- عدم قضاوت
درمانگر حرفهای هرگز مراجع خود را به خاطر اعمالش قضاوت نمی‌کند. او به عنوان یک فرد بی‌طرف تنها وظیفه دارد که در درمان اختلالات، بهبود اوضاع و شرایط روانی و خانوادگی به شما کمک کند.”
“امروزه بازار توصیه‌های موفقیت و سمینارهای انگیزشی داغ است. نباید به این سادگی سرنوشت و آینده‌ی خود را در اختیار این‌وآن قرار داد. کار عاقلانه این است که قبل از سرسپردگی و دنباله‌روی، از صلاحیت و شایستگی مشاور خود تقریبا مطمئن شوید. براین‌اساس، اگر پس از واکاویِ انگیزه‌های خود به این نتیجه رسیدید که می‌خواهید برای حل مشکلات‌تان از مشاور کمک بگیرید، باید به چند نکته‌ی مهم توجه کنید:
آیا مشاور مدنظرتان سایت، کانال یا صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دارد؟
آیا در نشریه یا پایگاهی اینترنتی فعالیت میکند؟
آیا به‌عنوان کارشناس، سابقه‌ی حضور در رسانه‌های عمومی، مثل تلویزیون، رادیو و… را دارد؟
آیا در دانشگاه تدریس میکند؟
آیا سِمت اجرایی و مدیریتی دارد؟
در چه زمینه و تا چه مقطعی تحصیل کرده است؟
تخصص او چیست؟ یعنی در چه موضوع و چه شاخه‌ای تجربه و تبحر دارد؟ (برخی زمینه‌های بسیار مهم و تخصصی مشاوره عبارت‌اند از: ازدواج، خانواده، کودک و نوجوان، اعتیاد، تغذیه، ورزش، شغل و اقتصاد، تحصیل، حقوق و….)
با چه نهادهایی همکاری کرده است؟ چند سال؟ (بهزیستی، کمیته‌ی امداد، دادگستری، سازمان زندان‌ها و…)
دیگران، به‌خصوص دیگر مراجعان، درمورد او چه می‌گویند؟
مشاور را چه کسی به شما معرفی کرده است؟ خودِ شخص معرف چند وقت از خدمات مشاور مذکور استفاده کرده است؟
فرد معرف، چقدر در حل مشکلات خودش موفق عمل کرده است؟ آیا نتیجه‌ی حاصل پایدار و مانا بوده است؟
اگر نتیجه مطلوب نبوده است، قصور و کم‌کاری از طرف چه کسی بوده است؟ مراجعه‌کننده یا مشاور؟
و… .”
عضو روانشناس : آشنایی با گرایش های مختلف روانشناسی و جدیدترین تکنیک های درمانی به منظور درمانی انواع اختلالات روان، آشنایی با رشته تحصیلی و بازارکار و توسعه فرهنگی
“چه چیزی مرا به مشاوره روانشناسی ترغیب کرده است؟
“روانشناسانی که در روان درمانی و سایر اشکال درمان روانشناختی تخصص دارند، افراد حرفه ای هستند که بسیار آموزش دیده هستند و در حوزه های رفتار انسان، ارزیابی سلامت روان، تشخیص و درمان و تغییر رفتار مهارت دارند. روانشناسان با بیماران کار میکنند تا احساسات و نگرشهایشان را تغییر دهند و به آنها کمک کنند تا سالمتر شوند و الگوهای رفتاری موثرتری داشته باشند.
روانشناسان از شیوه هایی استفاده میکنند که از لحاظ علمی معتبر هستند تا به افراد کمک کنند تا افکار، احساسات و رفتارهایشان را تغییر دهند. رفتاردرمانی، یک تلاش مشارکتی بین فرد و روانشناس است. رفتاردرمانی محیط پشتیبانی را فراهم میکند تا در مورد نگرانیها و احساسات به طور آشکار و محرمانه صحبت شود. روانشناسان حفظ کردن رازداری شما را بسیار مهم می پندارند و به پرسشهای شما در خصوص آن شرایط نادر پاسخ می دهند، زمانی که اطلاعات محرمانه باید به اشتراک گذاشته شوند.
هنگام انتخاب کردن، چه چیزی در نظر گرفته می شود
روانشناسان و مراجعه کنندگان با یکدیگر کار می کنند. تناسب درست بین آنها اهمیت دارد. اکثر روانشناسان توافق دارند زمانی که صلاحیت روانشناس مشخص می شود، عامل مهم در تعیین کار کردن یا نکردن با یک روانشناس مخصوص، سطح راحت بودن شما با آن روانشناس است. اینکه شما با روانشناس خود تناسب خوب داشته باشید، اهمیت زیادی دارد. روانشناسی را انتخاب کنید که با او احساس راحتی می کنید.”
مشاوره ازدواج : معرفی دفاتر برتر کانون مشاوران در زمینه مشاوره ازدواج به منظور آموزش های پیش از ازدواج و پس از ازدواج با هدف دستیابی به ازدواج موفق و رفتار در دوره نامزدی و عقد.
“اگر از مشاوره روانشناسی نتیجه نگرفتم، چه کنم؟
پیش از هر چیز به خود مشاور مراجعه کنید. به او بگویید که هم‌فکری مشترک‌تان به نتیجه‌ی مطلوب منجر نشده است. اگر به او نگویید که کمکش بی‌فایده بوده، چه بسا فکر کند به شما خدمت کرده است و در مشاوره با دیگر مراجعان نیز به اشتباهات خود ادامه دهد.
اگر مشخص شد که مشاور یا شما هیچ‌کدام کوتاهی نکرده‌اید، قدم دیگر آن است که او شما را به مشاوری قوی‌تر از خود ارجاع دهد. او بیش از شما همکاران تراز اول خود را می‌شناسد. می‌توانید از او بخواهید به همکارش نامه‌ای بنویسد و در آن، مشکل شما، روند مشاوره و نتیجه‌ی آن را گزارش دهد. اگر چنین شود، به احتمال بسیار زیاد، شما با انسانی بی‌اندازه فروتن و خیرخواه مشاوره کرده‌اید، زیرا پذیرفتن اشتباه و مسئولیت شکست، کار هرکسی نیست!
ضمن این کار، انگیزه‌ی خود را از مراجعه به مشاور، مجددا واکاوی و سپس درباره‌ی مسئله‌ی موردنظر خود مطالعه کنید. اگر کمی مطلع باشید، می‌توانید صحبت‌های مشاور جدید را بهتر درک کنید. اصلا از خود او چند منبع علمی معتبر بخواهید تا درعوضِ آگاهی از نکات و رهنمودهای اصیل، در دام سایت‌های عمومی اسیر نشوید، سایت‌هایی که صرفا برای افزایش بازدید از هر دری سخنی می‌گویند.”
| مراکز مشاوره خانواده |
