|
دررابطه فوق، n حجم نمونه، t مقدار آمارهیt–student ، RWTPمقدار WTPبرآورد شده از پیشآزمون و d درصد اختلاف RWTP ازTWTP میباشد. مقدار d توسط محقق تعیین شده و نشان میدهد که چند درصد انحراف از مقدار واقعی WTP برای محقق قابل قبول است. در مطالعات ارزشگذاری، مقدار قابل قبول d بین ۰۵/۰ و ۳/۰ میباشد (مولایی و کاوسی کلاشمی، ۱۳۸۹). در این پژوهش با استفاده از اطلاعات پیش آزمون و روش میشل و کارسون در سطح معنیداری پنج درصد و اختلاف WTP واقعی و برآوردی ۱۰ درصد، تعداد ۲۹۴ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. البته برای بالابردن دقت تخمین میتوان از اندازه نمونه بزرگتری استفاده کرد.اما به دلیل اینکه در تحقیق حاضر، جمع آوری دادهها مستلزم صرف زمان وهزینه زیادتری است؛ بنابراین با توجه به شرایط، به سطح دقت مذکور بسنده شده است. پس از تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، افراد جامعه مورد مصاحبه قرار گرفتند.
۳-۵-متغیرهای تحقیق
در این تحقیق متغیر وابسته، شامل پذیرش مصرف برنج ارگانیک و متغیرهای مستقل شامل تمایل به پرداخت خانوارهای شهری گیلانی میباشد.
۳-۶- روش گردآوری دادهها
یکی از مهمترین مراحل تحقیق، گردآوری داده است، دادههای مورد نیاز برای انجام تحقیق را به طرق مختلف میتوان جمعآوری نمود. ابزارهای گوناگونی شامل مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک و غیره برای به دست آوردن دادهها وجود دارد. مهمترین روشهای گردآوری دادهها در این تحقیق بدین شرح است:
۳-۶-۱- مطالعات کتابخانهای
برای جمعآوری دادههای مربوط به ادبیات این تحقپیق و مباحث نظری مرتبط با موضوع از روش مطالعات کتابخانهای (کتب و مقالات انگلیسی و فارسی، پایاننامهها، سایتهای اینترنتی) استفاده شده است.
۳-۶-۲- مطالعات میدانی
برای انجام مطالعات میدانی از پرسشنامه استفاده گردیده است. بدین ترتیب که بر اساس اهداف و سوالات تحقیق ابزار جمعآوری تحقیق یعنی پرسشنامه طراحی گردید. گردآوری دادههای آماری مورد نیاز رهیافت CVM معمولاً از طریق پرسشنامه صورت میگیرد. در این تحقیق نیز از این ابزار استفاده شد. پرسشنامه شامل معرفی موضوع تحقیق و اهمیت آن، اطلاعاتی در زمینه استفاده غیر اصولی از کود شیمیایی در مزارع برنج معمولی و مضرات آن و محسنات برنج ارگانیک به مصاحبه شوندگان یا پرکنندگان پرسشنامه داده شد. به منظور برآورد WTP سؤالات متعددی شامل پذیرش مبلغ پیشنهادی (BID)،خصوصیات شخص پاسخدهنده از قبیل جنس، سن، درآمد ماهیانه خانوار، وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات و غیره در طراحی پرسشنامه مدنظر قرار گرفت. آمار و اطلاعات لازم در فصل بهار ۱۳۹۳ از طریق تکمیل پرسشنامه طراحی شده به صورت مراجعه حضوری و مصاحبه با افراد مراجعه کننده به سم فروشی ها و مغازه های توزیع برنج به لحاظ درآمدی مستقل بوده، جمعآوری گردید.
با توجه به وجود توزیع آماری نرمال در پاسخهای ابراز شده به پرسش انتها- باز ارزشگذاری در مرحله پیشآزمون، در این مطالعه برای اندازهگیری میزان تمایل به پرداخت مصرف کنندگان ازپرسشنامه انتخاب دوگانه دوبعدی (DDC)[85] استفاده شد. این روش مستلزم تعیین وانتخاب یک پیشنهاد بیشتر یا کمتر به پیشنهاد اولیه میباشد که پیشنهاد بیشتر به جواب “بلی”و پیشنهاد کمتر به جواب”خیر” و یا بی پاسخ داده میشود.
پس از تعیین نوع الگوی ارزشگذاری در پژوهش حاضر، پرسشنامه مورد استفاده در سه بخش اصلی طراحی گردید. دربخش اول، اطلاعات مربوط به ویژگیهای فردی، اجتماعی و اقتصادی فرد پاسخگو، در بخش دوم پرسشهای نگرشی نسبت به محصولات ارگانیک مطرح شد و در بخش سوم سؤالات مربوط به تمایل به پرداخت افراد مطرح شد. در بخش سوم سه درصد پیشنهادی براساس نتایج پیشآزمون، شامل مبالغ ۱۰، ۵ و ۲۰ درصد بیشتر نسبت به برنج هاشمی معمولی به صورت، سه پرسش وابسته به هم ارائه گردید. در پرسش اول، پذیرش یا عدم پذیرش درصد پیشنهادی میانی از سوی پرسش شونده به این صورت مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به اهمیت مطالب فوق و مخاطرات استفاده و مصرف برنجهای معمولی، آیا شما حاضرید ۱۰ درصد بیشتر نسبت به برنج هاشمی معمولی برای یک کیلوگرم برنج هاشمی ارگانیک پرداخت نمایید؟
درصورت ارائه پاسخ منفی یا بدون پاسخ به پرسش اول، درصد پیشنهادی پایینتر(۵ درصد) و در صورت ارائه پاسخ مثبت، درصد پیشنهادی بالاتر(۲۰ درصد) از پرسش شونده پرسیده میشود. پاسخگویان میتوانند در مواجه با این پرسشها که آیا حاضر به پرداخت مبلغ بیشتر برای برنج ارگانیک نسبت به برنج معمولی، پاسخ مثبت یا منفی داده و یا هیچ پاسخی ندهند. همچنین، به همراه درصد پیشنهادی WTP، در انتها از پاسخگویان در مورد حداکثر WTPآنها پرسش شده است. این عمل به تحلیلهای بعدی برای طبقهبندی تأثیرات بهجا مانده کمک میکند.
۳-۷- روایی و پایایی ابزار اندازهگیری تحقیق
یکی از مهمترین جنبههای هر تحقیق، شایستگی و مناسب بودن ابزار اندازهگیری آن است. چرا که دادهها و اطلاعات لازم برای تجزیه و تحلیل و کسب نتایج نهایی، از طریق ابزار اندازهگیری به دست میآید.
اعتبار (روایی) پرسشنامه از طریق بررسی روایی محتوا، صوری مورد ارزیابی قرار گرفت. روایی محتوا اطمینان میدهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازهگیری مفهوم مورد سنجش را در بر دارد و روایی صوری نشان میدهد که عناصر مورد سنجش به طور ظاهری توانایی اندازهگیری مفهوم مورد نظررا دارند و روایی عاملی نشان میدهد که آیا عناصر یا گویههای مورد سنجش مفهوم مدنظر ما را مورد ارزیابی قرار میدهد یا خیر. برای اندازهگیری روایی صوری، از نظر اساتید و متخصصان استفاده شد، در نتیجه اشکالات ساختاری پرسشنامه شناسایی و اصلاحات لازم جهت برآورده ساختن روایی ظاهری صورت پذیرفت.
بهمنظور احتساب اعتبار پرسشنامه، آزمون پیشآهنگی (pretest) انجام شد به گونهای که تعداد ۳۵ نسخه از پرسشنامهها در یک آزمون مقدماتی تکمیل گردید. سپس با استفاده از نرمافزار SPSS ضریب اعتبار آلفای کرونباخ[۸۶] ۸۷۵/۰ برای پرسشنامه بدست آمد که نشان میدهد پرسشها از اعتبار بالایی برخوردارند. بدیهی است هر قدر شاخص آلفای کرونباخ به عدد یک نزدیکتر باشد، همبستگی درونی پرسشها بیشتر و در نتیجه، پرسشها همگنتر خواهند بود. از نظر پدهاوز[۸۷] ضریب اعتبار بین ۵/۰ تا ۸/۰ برای پژوهشهای غیر تجربی پذیرفتنی است(راحلی و همکاران، ۱۳۸۹).
۳-۸- روشهای تجزیه و تحلیل آماری
۳-۸-۱- الگوی اقتصادسنجی انتخاب دوتایی لاجیت
با توجه به کاربرد رهیافت ارزشگذاری انتخاب دوگانه دوبعدی (DDC)[88]در این پژوهش و دو ارزشه بودن مقادیر متغیر وابسته یا پاسخهای ابراز شده از سوی مصرفکنندگان (پذیرش مبلغ پیشنهادی معادل با یک و عدم پذیرش مبلغ پیشنهادی معادل با صفر)، الگوی اقتصادسنجی انتخاب دوتایی لاجیت[۸۹] به منظور تشکیل تابع ارزشگذاری برای خرید برنج ارگانیک مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به کاربرد رهیافت ارزشگذاری با این فرض که مطلوبیت مصرفکنندگان تابعی از خرید و رضایت از محصول، درآمد و ویژگیهای اقتصادی – اجتماعی فرد باشد؛ تابع مطلوبیت هر مصرفکننده را میتوان به شکل زیر نوشت:
برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت pipaf.ir مراجعه نمایید. |
در رابطه فوق، زمانی که فرد تمایل به پرداخت به سبب خرید و رضایت را داشته باشد، C مساوی یک و در غیر این صورت برابر صفر خواهد بود. همچنین، I و sنیز درآمد و بردار ویژگیهای اقتصادی – اجتماعی پاسخدهنده را نشان میدهد. از دیدگاه اقتصادی تابع مطلوبیت فرد به صورت تصادفی بوده، پس تابع مطلوبیت هر فرد مصرفکننده برنج را به صورت زیر میتوان نوشت: